گونه شناسی مسکن شهری
گونه شناسی بررسی نمونه های هم نوع برای رسیدن به شناختی در جهت ارائه ویژگی های مشابه و متفاوت یک موضوع و در نهایت رسیدن به یک دسته بندی می‌باشد،گونه به مثابه زیر ساختی به کار گرفته می شود که بر اساس آن طرح های متنوع می توانند بی آنکه در پایان عینا شبیه یکدیگر باشند تکمیل یابد.
۱: خانه های مجزا
-
- بر اساس ایده یک واحد مسکونی در داخل باغ
-
- آزاد بودن ساختمان از سه یا چهار طرف
۲:خانه های حیاط مرکزی
-
- متداول ترین شکل به صورت واحد های مسکونی ال شکل
۳:خانه های ردیفی(خانه های شهری)
مجموعه ای از واحد های مسکونی تک خانواری چسبیده به هم
-
- ارتفاع متوسط تا چهار طبقه
-
- دید از یک سمت به خیابان و سمت دیگر به فضای باز خصوصی
-
- امکان تهویه طبیعی به دلیل داشتن دو طرف باز
۴:آپارتمان های بلند مرتبه
-
- قرارگیری در مرکز شهر ها به طور معمول
-
- استفاده بهینه از زمین به دلیل حداقل سطح اشغال و تراکم بالا
-
- پرت انرژی
-
- ارتباط کم با همسایه ها
۵:مجموعه های بلند مرتبه آپارتمانی
-
- تعداد طبقات حداکثر هشت طبقه
-
- بالا بردن کیفیت زندگی ساکنان کم درامد و موفقیت اقتصادی این ساختمانها
-
- بالا رفتن امنیت ساکنین به دلیل شناخت بیشتر همسایه
-
- دید به فضای عمومی و فضای بازی بچه ها به دلیل ارتفاع کم
-
- استفاده بهینه از زمین و داشتن تناسب به تراکم جمعیتی آن ها و تراکم شهری
-
- صرفه جویی در هزینه و انرژی نسبت به ساختمان های بلند
۶:مجموعه های آپارتمانی با ارتفاع متوسط
-
- عموما به صورت بلوک های کشیده اپارتمانی با تعداد طبقات زیاد(حتی تا سی طبقه)در زمین هایی با محدوده های بزرگ
-
- استفاده از سطح زمین صرفا جهت تامین دسترسی و پارکینگ و در موارد اندکی تامین تسهیلات
۲-۴ مجتمع های مسکونی
مجتمع مسکونی به مجموعه ای گفته می شود که با تجمع تعدادی آپارتمان در یک بلوک شهری، که به شکل یکپارچه طراحی و ترکیب شده باشند، پدید می‌آید. بسیاری از مجتمع‌های مسکونی دارای فضای عمومی مشترکی هستند که مورد استقاده همگانی ساکنان مجتمع قرار می‌گیرد و دیگران حق استفاده و حتی ورود به آن را ندارند. (هنرهای زیبا،۱۳۸۶)
۲-۴-۱تاریخچه شکل گیری مجتمع های مسکونی
زندگی در مجموعه های مسکونی از پیش طراحی شده را می توان از مهمترین تحولات در فرایند سکونت در شهرها دانست. گذر از مرحله ای که هر ساختمان مناسب با شرایط یک خانواده طراحی می شد و رسیدن به مرحله ای که ساخت مسکن را همگام با برنامه ریزی متناسب با شرایط عمومی ساکنان می‌داند، هرچند ساده و بدیهی به نظر می‌رسد، ولی تحولی بنیادی است. نتیجه این نوع برنامه ریزی طیف وسیعی از مجموعه های مسکونی با تراکم کم تا مجتمع های مسکونی متراکم را شامل می‌شود.
۲-۴-۲ آسیب شناسی مجتمع های مسکونی
با توجه به کمبود مسکن و سیاست گذاری های اخیر برای تأمین آن مطابق الگوی مصرف مسکن در کشور، فضای باز همچون حیاط و فضای نیمه باز همچون تراس از برنامه طراحی واحدهای مسکونی مستقل حذف یا بسیار محدودشده است.ایجاد شرایط مطلوب به گونه ای که ساکنان هر واحد مسکونی فضای باز را ادامه فضای بسته خانه و مکان فعالیت های مکمل زندگی روزمره به شمار آورند، می‌تواند نقش مهمی در زندگی شهری داشته باشد. فضاهای باز مسکونی هم از نظر برقراری روابط اجتماعی در مقیاس همسایگی و هم از نظر ذخیره سازی انرژی اهمیت می‌یابد. وجود سلسله مراتب در فضاهای دسترسی و ایجاد رابطه ای منسجم ، پیوسته و خوانا بین سه عنصر فضاهای بسته، نیمه باز و باز عاملی موثر در طراحی مسکن خواهد بود. در نتیجه ارائه راهکارهایی که لازم است در طراحی فضاهای باز و نیمه باز مسکونی در نظر گرفته شوند تا با ایجاد فضاهایی قابل دسترس، انعطاف پذیر، پویا امکان تعاملات اجتماعی و بهره وری از انرژِی های تجدید پذیر را فراهم آورد، ضروری به نظر می‌رسد.
